فروشگاه جامع فایل

بررسی اختلاف نظر ابن سینا

و متکلمان اتمیست درباره ی روایی کاربرد ایده آل سازی های ریاضیاتی

در طبیعیات

چکیده:

در این مقاله برای نشان دادن تقابل نظر ابن سینا و دو گروه از متکلمان مسلمان درباره ی اعتبار کاربرد آزمایش فکری ایده آل ریاضیاتی در پژوهش های طبیعی، دو نمونه ی سنگ آسیا و کره و سطح صاف را مدنظر قرار داده ایم و باتوجه به دیدگاه مثبت متکلمان و مخالفت ابن سینا با این روش، دریافته ایم که این اثبات یا انکار، از باورهای پس زمینه ای نشیت می گیرد که هر گروه به آن ملتزم شده است؛ همچون اختلاف نظر در اموری نظیر ماهیت جسم طبیعی و تعلیمی و بالقوه بودن یا نبودن اجزای یک جسم. آنچه متکلمان را به بهره گیری از ایده آل های ریاضیاتی کشانده، قابلیت این روش برای اثبات دیدگاه ذره گرایانه ی آن هاست تا جایی که ذره گرایی با این روش اثبات هماهنگی دارد و این روش اثبات، ذره گرایی را به کرسی می نشاند. فیلسوف مشایی نیز به دلیل همین ارتباط دوسویه ای که میان پس زمینه های متافیزیکی دیدگاه متکلم و روش اثبات آن برقرار است، در صورتی که پیش فرض های یادشده درخصوص جسم و یکی شدن بالقوه (اجزاء) و بالفعل (جسم یکپارچه) را نفی کند، روش آن ها را بی خاصیت می کند و اگر راسا روش را رد کند و تحقق تعلیمیات وهمی و ایده آل های ریاضیاتی در طبیعیات عینی را نادرست بینگارد، پس زمینه ی متافیزیکی آن ها را با ایرادهایی جدی روبه رو می کند. نهایتا به این تحلیل رسیده ایم که تک روش بودن ابن سینا صحیح نیست و گسترش روش متکلمان مفید بود، اگر آگاهانه، با نگاهی کاربردی و فارغ از پس زمینه های غیرطبیعیاتی به کار می رفت.

In this article we examined the conflicts of Avicenna as an Aristotlian philosopher and two groups of Islamic theologians on the applicability of mathematical idealizations in natural philosophy. for our aim, we considered two ideal thought experiments suggested by theologians in which the geometrical idealization was emphsised. by considering the reactions to theses cases, we found that there are two different views on applicability of this method: in the theologians' side, their metaphysical assumption, atomism, led them to a limitless method which could make their theory satisfactory and one of the ways among this boundless domain is mathematical idealization. in the other side, Avicenna and the other prepatetic philosophers didn't require this method for proving their metaphysical assumption and also believed in some bounded method in natural philosophy, in which hypothetical possibilities weren’t allowed. according to this limited method, mathematical idealization counted as an abstract hypothesis and may noy be used in concrete natural inquiries